To może być niemiła niespodzianka dla kierowców, którzy zdecydowali się na kupno samochodu na aukcji poleasingowej oferowanej przez restrukturyzowane spółki leasingowe – VB Leasing i VB Leasing Automotive (aukcje.vbleasing.pl, aukcje.leasycar.pl). Kupione w ten sposób pojazdy mogą być obarczone wadą prawną z uwagi na brak zgody wierzyciela – Podmiotu Zarządzającego Aktywami – na ich zbycie. Pismo w tej sprawie dostały już starostwa powiatowe, odpowiedzialne za rejestrację pojazdów.
Obie spółki leasingowe – VB Leasing i zależna od niej VB Leasing Automotive – od lipca 2023 roku znajdują się w restrukturyzacji. Spółki promują aukcje przedmiotów leasingu w prowadzonym przez siebie serwisie. Okazuje się jednak, że część przedmiotów – przede wszystkim pojazdy – może być wystawiona do licytacji bez wymaganej zgody Podmiotu Zarządzającego Aktywami, który jest wierzycielem finansowym obu spółek.
Zastaw na pojazdach. Aukcje bez zgody wierzyciela
O sprawie poinformował Podmiot Zarządzający Aktywami, spółka zależna Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Okazuje się, że część pojazdów oferowanych na aukcjach obciążona jest tzw. zastawem rejestrowym. Postanowienia w tej sprawie wydał jeszcze pod koniec 2022 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu.
Co to oznacza? Spółki leasingowe bez zgody tzw. zastawnika, czyli Podmiotu Zarządzającego Aktywami, nie mogą sprzedać lub rozporządzać przedmiotami objętymi zastawem.
– PZA w tym przypadku nie wyraził spółkom zgody na wystawienie pojazdów na aukcje, spółki nie były więc upoważnione do ich sprzedaży. Zawarte umowy kupna pojazdów mogą zostać podważone – mówi Robert Midura-Rashed, prezes zarządu Podmiotu Zarządzającego Aktywami. – W zbiorach rzeczy i praw objętych zastawem znajdują się również pojazdy podlegające rejestracji. Dlatego zdecydowaliśmy się poinformować o całej sprawie starostwa powiatowe, w których gestii leży rejestracja pojazdów – dodaje Robert Midura-Rashed.
PZA pisze do starostów. „Konieczność zachowania szczególnej ostrożności”
W piśmie, które we wtorek (27 maja br.) zostało wysłane do starostw powiatowych, Podmiot Zarządzający Aktywami informuje, że „z uwagi na bezpieczeństwo obrotu prawnego i uniknięcie rejestracji pojazdów, które nie zostały skutecznie nabyte przez potencjalnych wnioskodawców, zawiadamia o konieczności zachowania szczególnej ostrożności w przypadku rejestracji pojazdów nabytych od VB Leasing S.A. Automotive S.K.A. oraz VB Leasing S.A”.
Podmiot Zarządzający Aktywami dodaje, że przed wrocławskim sądem toczy się spór między PZA a VB Leasing dotyczący uprawnień zastawcy. Sąd w tym sporze nie wydał jeszcze orzeczenia i nie stwierdził bezskuteczności zastawów rejestrowych, a wobec tego w chwili obecnej umowy kupna pojazdów mogą być obarczone wadą prawną.
Aukcje poleasingowe
Kiedy przedmioty trafiają na aukcję? Jeżeli klient zalega z zapłatą przez minimum 67 dni spółka leasingowa – jako strona umowy – ma możliwość warunkowego wypowiedzenia umowy. Po kolejnych 14 dniach – kiedy klient nie ureguluje wszystkich zobowiązań – spółka ma prawo wypowiedzieć umowę. Wtedy – po 85 dniach zwlekania z płatnością i po wypowiedzeniu umowy – spółka leasingowa przejmuje przedmiot leasingu i następnie go sprzedaje. Uzyskane w ten sposób środki spółka przeznacza na codzienne funkcjonowanie i regulowanie bieżących zobowiązań – nie przekazuje ich do Podmiotu Zarządzającego Aktywami, który jest głównym wierzycielem finansowym.
– PZA bardzo często nie posiada informacji na temat przejęcia, a następnie sprzedaży przedmiotu leasingu przez spółkę leasingową. VBL nie przekazuje Podmiotowi pełnych informacji – mówi Robert Midura-Rashed, prezes Podmiotu Zarządzającego Aktywami i dodaje, że praktyka stosowana przez spółki leasingowe jest niekorzystna dla klientów. – Brak wpłat rat leasingowych i równowartości podatku VAT na konta PZA oraz nieprzekazanie środków przez spółkę leasingową powodują powstanie roszczenia wobec klienta – mówi prezes PZA.
Kłopoty mogą mieć więc nowi właściciele pojazdów, których umowy mogą być dotknięte wadą prawną.
Nierozliczone wierzytelności
– Podmiot Zarządzający Aktywami nie może skutecznie rozliczyć wierzytelności, jeżeli środki nie trafiły na jego konto. W takim przypadku niestety nie można mówić o spłacie raty – tłumaczy Robert Midura-Rashed.
Jeżeli część środków została wpłacona do spółek leasingowych i nie wróciła na spłatę wierzytelności do PZA to jest traktowana jako nadal niespłacona wierzytelność. Jeżeli PZA otrzyma spłatę od klienta, wtedy dług zostanie zaspokojony. Taka sama sytuacja tyczy się przekazania środków przez spółki leasingowe.
Podmiot Zarządzający Aktywami podkreśla, że zarządcy i spółki nie mogą zatrzymywać środków z tytułu błędnych opłat leasingowych i rat pożyczkowych. Powinni zwrócić środki dotychczas zatrzymane, których zwrot jest bieżącym zobowiązaniem masy sanacyjnej.
PZA przypomina, że 3 czerwca 2024 roku Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uznał, że spółki leasingowe VB Leasing i zależna od niej VB Leasing Automotive nie mają prawa pobierać równowartości podatku VAT, który powinien trafiać na konta Podmiotu Zarządzającego Aktywami. Oznacza to, że klienci spółek leasingowych wszystkie zobowiązania powinni spłacać tylko na rachunki PZA. Postanowienia są prawomocne.